Nieuws 2019

Het nieuws hieronder maakt deel uit van de nieuwsbrief van november 2019.

Via CANO-sport werken we al enkele jaren samen met Parantee-Psylos. We organiseren hier jaarlijks de Movie It! sportdag mee en de  CANO-sport intervisie-sessies.

Via dit G-sportplatform werken we samen met Demos en zij namen initiatief om een memorandum te lanceren voor de erkenning van sociaal-sportieve praktijken. Er worden een 5-tal aanbevelingen gegeven voor een toekomstig inclusief sportbeleid!

In het CANO-netwerk vormden zich al 3 sportclubs; namelijk Schwung (De Wissel), Sportify (Oranjehuis) en Vulcano (Jongerenwerking Pieter Simenon). Deze ondertekenden dan ook alvast het memorandum.

Sport versterkt!

Een wervende titel voor een inspiratiedag rond het belang van vrije tijd in de jeugdhulp. De ambrassade nam het voorbije jaar initiatief om een project op te starten dat goede praktijken in kaart brengt. Er zijn in de samenwerking tussen jeugdhulp en jeugdwerk al wat stappen gezet de voorbije jaren, maar er is ruimte nodig voor mee vrije tijd! Kersvers minister van jeugd -Benjamin Dalle- kwam ons alvast toespreken over hoe hij het zag. Ik heb vooral onthouden dat hij zijn schouders zal zetten onder de bruggen tussen jeugdhulp en jeugdwerk.

Verschillende boeiende getuigenissen van experts uit beide sectoren kwamen aan bod tijdens het panelgesprek. Zowel de nieuwe directeur van het Agentschap Opgroeien, Bruno Vanobbergen was aanwezig, tevens oud-kinderrechtencommissaris, als de kersverse kinderrechtencommissaris Carolien Vrijens was present. Veel body rond kinderrechten aanwezig op deze dag! Het recht op vrije tijd is dan ook een ideaal vertrekpunt voor iedere jongere in welke omstandigheden hij zich dan ook bevindt. Iedere instantie, organisatie, voorziening zou tijdens zijn betrokkenheid op het leven van een minderjarige voldoende aandacht kunnen besteden aan het segment vrije tijd. Veel van je talenten ontdek je namelijk in een sfeer die ruimte biedt tot rust, inspiratie, en je goesting doet krijgen om je vrije tijd zelf te mogen invullen. Jongeren in de jeugdhulp hebben in hun vrije tijd vaak nog andere “verplichtingen”; namelijk gesprekken met verschillende begeleiders, therapie, verplicht activiteitenaanbod,… allemaal goed bedoeld en vaak ook nuttig, maar zeker niet altijd op eigen vraag van de jongere.

Gelukkig staat participatie in de jeugdhulp al jaren boven aan in de agenda en bepalen jongeren en hun context zelf mee hoe vrije tijd kan ingevuld worden. Dit heeft al “vrije tijd gemaakt” waarin jongeren zichzelf kunnen ontplooien op hun eigen manier.

Veel wijze mensen aan het woord. Nu tijd voor Actie! Samen met Parantee-Psylos en Demos vzw stonden we tijdens een workshop klaar voor een 15-tal mensen uit jeugdhulp/jeugdwerk te inspireren om vanuit hun eigen positie als jeugdwerker/begeleider bruggen te bouwen. De inspiratie die wij konden bieden kwam vooral voort uit de samenwerking van het CANO-sportproject. Tot op heden ontmoeten we elkaar nog steeds in intervisiemomenten en sportdagen om onze jongeren hun toegang tot sport eenvoudiger te maken.

Wat ik vooral heb onthouden van die dag is dat we elkaar wel kennen, maar dat we als jeugdhulp en jeugdwerk nog veel samen te ontdekken hebben. Zet met zijn alleen een stap naar voren in dezelfde richting, dan ben je al een stuk dichter bij elkaar!

Maak tijd vrij! om die stap naar elkaar te zetten!

Wat gebeurt er als je 15 ervaren canovieten in een ruimte steekt en de meest evidente pijler van onze overtuigingen in vraag stelt?  Namelijk "actieve netwerkontwikkeling en omgevingsondersteuning".  Twee CANO-virtuosen als Stef en Sieg staken deze format in elkaar. We bevonden ons in een boeiend gezelschap met o.a. twee straffe jonge dames van vzw Cachet en een mama die hun verhalen met ons wilden delen.  Nog van de partij?  Een ervaren leefgroepbegeleider die expert is in de studie van het gedrag van de meest intelligente dieren en linken trekt met het contextuele gedachtegoed.  De vreemdste eend in de CANO was waarschijnlijk een dagdromer die het talent heeft om dingen te zien die anderen nog niet zien.  Zijn werkingsgebied speelt zich hoofdzakelijk af in de bedrijfswereld, maar hij wou graag tijd maken om ons te inspireren.  Of beter gezegd; bij ons perspectief verbreden dat we onszelf inspireren. 
We werden allen geraakt en getriggerd door de verhalen van onze inspirerende gasten.  Na ieders verhaal werden er vragen gedeeld van de Canovieten en de vraag/stelling die ons het meest aantrok werd verder vanuit verschillende invalshoeken ontleed.  Onze breinen draaiden op volle toeren en het meest evidente werd zelfs in vraag gesteld.  
Vraagt onze canopijler dat onze relatie per definitie verder moet gaan dan onze professionele betrokkenheid tijdens de werkuren?  Is de begeleider de enige betrokkene die ouders en jongere moeten ondersteunen?  Hoe noodzakelijk is het om onze typemodules gender gerelateerd te organiseren?  Wat kunnen we leren van wolven en hun manier van roedelsystemen organiseren?  Weten jongeren zelf niet beter wat goed voor hen is in plaats van al die experten die het denken te weten? Leidt vrijheid in je ontdekkkingstocht als jongere tot sterkere persoonlijkheden versus jongeren die hulpverlening ondergaan zullen altijd volgers blijven? Leidt ruimte tot expleren, je indirect sneller tot wie je echt bent? 
Hoe kan je het recht tot om je brussen te mogen zien effectief benutten?  Of is dat wel een recht?  Staat dat eigenlijk wel in dat nieuwe decreet rechtspositie? Zijn we in staat om effectief buiten de gekende kaders te denken?  Waarom doen we het dan zo weinig?  Mogen we dromen van een financiering die verder reikt dan louter een overheidsfinanciering?  We bewezen eerder dat we als CANO in staat zijn om nieuwe systemen te bouwen.  Waarom blijven we niet bouwen? 

Veel vragen en dat hadden we beloofd in de aankondiging van deze dag.  Over veel dingen was er eensgezindheid, maar een absolute zekerheid is dat CANO labo een geslaagd format is wat zeker een verdere uitrol mag krijgen. 
Wat een dag! Wat een synergie! Vanaf 24 mei 2019 zullen er in alle CANO's meer vragen rondvaren dan antwoorden.  En als er die toch mogen komen, beginnen we ze opnieuw in vraag te stellen.  

Ohja, de zelfgebakken wafels en aardbeien van de markt waren heerlijk.  Om de broodjes van Pinky's niet te vergeten.  Tot CANO! Tot labo! 

Het nieuws hieronder maakt deel uit van de nieuwsbrief van maart 2019.

De eerste editie van CANO labo wordt boven de doopvont gehouden met als thema: "Actieve netwerkontwikkeling en omgevingsondersteuning?" Eén van dé peilers van CANO. 
Dit filosofisch feest(je) vindt plaats op vrijdag 24/5 van 10u tot 15u30, op een nog nader te bepalen locatie.  
Verdedig alvast je kandidatuur bij het CANO-staflid van je organisatie... immers, er is slechts 1 plekje per CANO. 

Voortbouwend op de externe studievoormiddag CANO droomt over samenleven (december 2017), onderzoekt een werkgroep wat dit thema betekent voor CANO Vlaanderen.  Kleine en grote CANO-interne acties die bijdragen tot een warmere samenleving werden opgelijst; de werkgroep inspireerde zich aan externe voorbeelden; de eerste ideeën werden teruggekoppeld aan de CANO-medewerkers tijdens een workshop op de interne studiedag CANOlogie2018.    Ondertussen ontspinde zich een samenspel van 3 factoren als gesproken wordt over CANO en samenleven. Binnen deze initiatieven is telkens sprake van een 'circulaire beweging' (wederkerigheid), 'er wordt geprobeerd met een open houding', er wordt 'actief ondernomen' (waarbij vrijwilligers als een versterkend element worden gezien). 

Ook in 2019-2020 zet de werkgroep haar werkzaamheden verder om te komen tot een gezamelijk CANO-engagement: 

• Er zal een manier ontwikkeld worden om het thema naar de teams te brengen in de CANO-organisaties en bespreekbaar te maken.  Met een passende vorm, die betekenis krijgt bij de eigenheid van de CANO-organisatie.
• Intentie is om kleine verhalen te verspreiden via de website die de kracht laten aanvoelen van het samenspel tussen CANO's en de samenleving.

Interesse om aan te sluiten bij deze werkgroep? Meer info bij sieg@wissel.be.

Overige documenten en/of PPT-presentaties van de workshops aangeboden op de interne studiedag van 12/12 vind je hier. 

Onder impuls van het wijzigende jeugddelinquentierecht dat ingang vindt op 1 september 2019, en mede door de explorerende identiteit van CANO, startte CANO in mei 2018 een werkgroep op zoek naar alternatieve vrijheidsbeperkende begeleidingsvormen.  Ook Alba werd partner in de zoektocht.
Finaal is besloten om gedurende 1 jaar een halftijdse projectmedewerker in te zetten die zicht krijgt op de totaliteit van de projectplaatsen over de CANO-voorzieningen, alsook externe diensten.  Concreet betekent dit ondermeer: clusteren van bestaande actieve projectplaatsen, in beeld brengen en aanwakkeren van slapende projectplaatsen en exploreren van nieuwe projectplekken.   

Op 18/3 kwamen eindverantwoordelijken en medewerkers van de Gemeenschapsinstellingen De Zande en De Kempen, medewerkers van Voorzieningenbeleid, de Ondersteunende Sociale diensten, Continuïteit en Toegang en private organisaties bijeen voor een uitwisseling rond de stavaza van de Gedeelde Trajecten. 

Na het neerleggen van een eerste draaiboek in december 2017, werd in 2018 en 2019 in een projectcluster en deelprojecten (met ondermeer CANO-delegatie) verder gewerkt aan gedeelde handelingsplan en evaluatie van de gedeelde trajecten op casus -en organisatieniveau.  Ook de aparte themadagen in De Zande en De Kempen leenden zich ertoe om het verloop van de Gedeelde Trajecten concreter te bespreken. 

Rekening houdend met het traject jeugddelinquentierecht en de (her)positionering van de Gemeenschapsinstellingen, wordt eveneens ingezet op een 'Draaiboek Gedeeld Forensisch Traject'.  Daarin wordt het verder uitbouwen van een gedeelde trajectwerking met de Gemeenschapsinstelling in een duidelijk forensisch kader vooropgesteld.

Leefgroepbegeleiders Riet en Stephen van Jongerenwerking Pieter Simenon gingen in de maand maart 'werken èn (bij)leren' in vzw De Wissel (afdeling de Rotonda). Laura, leefgroepbegeleider van De Rotonda ging op haar beurt naar Lommel.  Wat waren hun indrukken?

"In het kader van "wisselleren" mocht ik drie diensten meedraaien bij Pieter Simenon in Lommel.  Hoewel onze concrete werkingen wel wat verschillen van elkaar, voelde ik wel dat Pieter Simenon net als De Wissel een CANO-voorziening is in hart en nieren, waar men af en toe eens een risico durft nemen op basis van een sterk geloof in krachten van de jongeren en hun context.  Het waren drie leerrijke dagen en ik vertrok met een koffertje vol inspiratie over bewonersvergaderingen en dagelijkse reflectiemomenten terug naar De Wissel.  Merci daarvoor!"

Yidam stuurt binnenkort haar leefgroepgezanten uit naar Stappen en De Switch; Cirkant gaat voor de zomer nog wisselleren bij de collega's van Binnenstad. 

Voor een 4e keer werd de CANO intro georganiseerd om nieuwe collega's meer vertrouwd te maken met het CANO-gedachtegoed. Plaats van afspraak was het stationsgebouw in Sleidinge (de lange weg ernaartoe zullen velen niet vergeten). Naast de missie, visie en de historiek van CANO Vlaanderen wisselden collega's uit hoe de context -en verblijfsmodule, alsook de ondersteunende module in de eigen organisatie vorm krijgt. Voor sommigen voer om nog concreter met CANO-casusmateriaal aan de slag te gaan. 

6e benefietfilm-met-verwenreceptie 
Op zondag 28/4 vertoont vzw Stappen de film ‘Yomedinne’, een roadmovie over een voormalig leprapatiënt Beshay.  "Yomedinne gaat over hoopvolle en warme maatschappij-outcasts die ondanks de indiepe sociale context levensvreugde en optimisme uitstralen".  Meer info in bijlage. 

Nieuwe verantwoordelijke Van Celst
Sinds het begin van vorige zomer neemt Els Lieckens, voormalig CANO-directielid, de functie op van pedagogisch directeur voor Emmaus Antwerpen, regio Mechelen.  Haar opvolger, Koen Beckx, start op 23/4 als nieuwe verantwoordelijke voor Van Celst en OOOC De Grote Robijn.  Koen werkte de voorbije 7 jaar bij Jeugd & Stad.  Daarvoor was hij tewerkgesteld bij Minor-Ndako en Payoke.  

10 jaar Switch
Op vrijdag 10 mei viert De Wissel het 10-jarig bestaan van Proeftuin De Switch in Sint-Pieters-Rode. Begin april wordt een officiële uitnodiging verspreid. 

Raat breidt uit...

Nadat de afdeling eind 2016 het CANO-label mocht ontvangen, volgde een aanpassing van de erkenning van deze afdeling en niet veel later een uitbreiding met 5 modules intensief kortdurende contextbbegeleiding i.f.v. uitstroom uit de Gemeenschapsinstelling voor Limburgse meisjes.  Om de werking van Raat nog beter af te stemmen op de doelgroep van meisjes met een mentale beperking en gedragsmoeilijkheden, gingen we een outsourcingsovereenkomst aan met MFC Sint-Ferdinand, waarbij 2 deeltijdse medewerkers hun expertise betreffende de doelgroep binnen brachten. Dat de werking en het aanbod van Raat aanslaat bij de doelgroep van adolescente meisjes met een complexe problematiek, blijkt o.a. uit de bezettingscijfers die de afgelopen jaren de 100% overstijgen.  We zetten actief onze schouders mee onder het intersectorale zorgnetwerk Limburg / Vlaams-Brabant / Brussel en zitten in Limburg mee aan tafel van het GES+-overleg.

Omwille van een toenemende vraag van jongeren voor CBAW-begeleiding en de permanent hoge bezettingscijfers van Raat de afgelopen jaren, verschoven we binnen de organisatie ambulante modules naar Raat i.f.v. uitstroom.  Deze beweging komt het flexibel schakelen tussen modules ten goede en biedt antwoord op de vraag naar hulpcontinuïteit van de jongeren. 

Naast Raat, richt ook afdeling Jonathan van vzw Huise Sint-Vincentius zich naar de doelgroep van adolescente meisjes.  Nadat Raat het CANO-label ontving, ging ook Jonathan in CANO-proces.  Hun werking richt zich op meisjes vanaf 12 jaar, waarvoor kamertraining nog een stap te ver is en vormt dus een perfecte aanvulling bij het aanbod van Raat.  Geleidelijk aan werd de doelgroep van afdeling Jonathan dan ook gekenmerkt door een hogere complexiteit, omdat ze meer en meer als partner met verblijfsoptie voor uitstroom uit de GI ingeschakeld werden.  Een logisch volgende stap was dan ook de toevoeging van Jonathan aan CANO-afdeling Raat vanaf 1 januari 2019, met eenzelfde pedagogische aanpak en aansturing in ons aanbod naar adolescente meisjes, gestoeld op de CANO-visie.  Een kleine drie maand later gaan we in de praktijk flexibel om met de invulling van de modules verblijf van afdeling Jonathan.  We sluiten een vraag tot aanpassing van de modules i.f.v. de werking dan ook niet uit, net zoals het destijds Raat verging.  Integratie van Jonathan stelt ook ook voor enkele uitdagingen, daar vanuit historiek hun concept anders is, alsook hun personeelsaantal lager ligt dan dat van Raat.  

Maar daar hield het niet op.  Binnen vzw Huize Sint-Vincentisus is er namelijk nog een projectafdeling voor een complexe doelgroep, genaamd Alfabet, een verblijfsafdeling voor niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.  Netwerkontwikkeling is bij deze doelgroep een sleutelwoord.  We brachten Raat, Jonathan, Alfabet dan ook onder een in een 'nieuwe' werkingsregio, Libra.  Libra, verwijzend naar het werkterrein Limburg en Vlaams-Brabant maar ook (en nog meer) naar 'weegschaal', symbool voor het zoeken naar gepast evenwicht, een balans in begeleidingstrajecten.  Regio Libra heeft een begeleidingscapaciteit van 44 jongeren en hun context en omvat tevens een ondersteunende module... een aanzienlijke groei wetende dat Raat het CANO-label mocht ontvangen met een capaciteit van 12...

Opstart Toekomst 18  

We stelden het vast: een toenemende vraag naar CBAW-begeleiding vanuit jongvolwassenen enerzijds en anderzijds hun 'struggle' in het zoeken naar een betaalbare woning op de markt... het deed ons dromen dat er iemand met een aanbod zou komen.  En als je ergens hard in gelooft, dan komen dromen uit.  In 2017 vonden we via een sociaal geëngageerde burger een geschikt pand in Sint-Truiden, goed voor 6 studio's.  Akkoorden werden getroffen, plannen werden gemaakt, werken werden uitgevoerd zodat we tegen de zomer van 2018 van start zouden kunnen gaan.   En cours de route mochten we de oproep Werf 3, actieplan jongvolwassenen, ontvangen en na overleg met partners in het werkveld dienden we een uitbreidingsaanvraag in. Onze aanvraag werd weerhouden voor 4 modules kleinschalige wooneenheden vanaf 1 januari 2019, alsook voor 2 modules burgerinitiatieven waardoor we onze onze vrijwilligerswerking i.f.v. netwerkondersteuning kunnen uitbouwen. 

De nieuwe afdeling kreeg de toepasselijke naam Toekomst 18, en is ook nog eens (we verzinnen het niet) gelegen in de Toekomststraat nummer 18.  De eerste bewoners huisden in tijdens de zomervakantie 2018. 

We profileren deze afdeling expliciet intersectoraal, toegangelijk voor jongvolwassenen uit alle sectoren jeugdhulp. Voor jongeren uit de eigen organisatie kunnen we met dit nieuwe aanbod maximaal inzetten op continuïteit in hun begeleidingstraject op weg naar zelfstandigheid.  Een nieuwe werkvorm vraagt en biedt mogelijkheden om te experimenteren, ook op vlak van omkadering.  We werken met verenigingswerkers die vanuit niet-professionele insteek het gemeenschapsleven mee vorm geven en de jongvolwassenen individueel ondersteunen, naast professionele begeleiding die de inhoudelijke begeleidingstrajecten vorm geven.  Bestaande expertise van de Houvast-werking (JAC Limburg) werd via outsourcing eveneens gekoppeld aan deze nieuwe werking, om zo bruggen te bouwen naar volwassen hulpverlening.   Gekoppeld aan deze werking steken we extra in op netwerkontwikkeling en -versterking o.a. door de inzet van vrijwilligers als maatjes van de jongvolwassenen.  
Een polyvalente ruimte op het gelijkvloers van Toekomst 18 biedt mogelijkheden om contacten met de buurt te versterken.  Vorm geven aan de samenleving vertrekt vanuit hier letterlijk vanuit het eigen huis.  We mogen inmiddels terugblikken op enkele zeer mooie initiatieven, waarbij het buurtcomité samen met de bewoners kerstbomen in de straat gingen plaatsen, de buren jongeren op de koffie ontvangen enzovoort...

Ine Thomassen - adjunct directeur vzw Huize Sint-Vincentius